Yurt dışına giden erkek, kadın, öğrenci, eş, dost, akraba kim olursa olsun; sipariş verilecek en önemli iki ürün vardır: Sigara ve alkol. Vergisiz satış mağazalarından mutlaka alınarak yurtdışına gidildiğini tescil ettiren bu ürünler, hediye olarak eşe, dosta verilebilecek en önemli yadigarlardır. Arkadaşlığın, dostluğun güzel bir göstergesidir, bir karton sigara, birkaç şişe içki…
“Senin için getirdim, X ülkeden”, “sana aldım bu viskiyi, değerini bil ha…”
Öğrenci milleti olarak biraz para biriktirince ayda yılda bir, genellikle de “40 yılda birlik” zaman dilimine denk gelen yurt dışı seyahatlerinde gitmeden önce siparişlerin paraları toplanır. Dönüşte tekel bayi gibi bavuldan içki, sigara çıkar. Alem yapılır.
Geçtiğimiz günlerde denizcilik okuyan bir arkadaşın getirdiği içki ile de bu vesile ile tanışmış olduk. İçkinin adı “Absent”. Ülkemizde çok duyulan, çok tanınan bir içki değil.
“Absent, çeşitli bitkilerin damıtılarak fermante edilmesiyle elde edilen alkol oranı yüksek bir içki. Rakıya benzer şekilde bir miktar Absent’e iki ila beş miktar su ilave edilip içilir. Alkol oranı %45 ila %75 olan Absent çok sert bir içkidir.
Ana bileşenleri pelin ve yeşil anasondur. Bunun yanısıra üretildiği bölgenin geleneklerine göre çeşitli bitkiler karışıma eklenir.”
Absent’in ortaya çıkışı ve kullanıldığı alanlar hakkında duyduğum bilgiler ise beni oldukça şaşırtıyor. Bir öğrenci gezisi ardından ülkemize gelen bu içki ile bu kadar geç tanışmış olmak üzüyor beni açıkçası.
Absent’in Ortaya Çıkışı
“Absentin ortaya çıkışı için çeşitli teoriler vardır. Bunlardan birine göre, ilk kez 1792 yılında Fransız Doktor Pierre Ordinaire tarafından ticari amaçlı üretildi. Bazılarına göre ise ilk olarak İsviçre’de ortaya çıktı. Neuchatel’de Mère Henriod tarafından 1740’da yapıldığı söylenir. Rivayete göre İsviçre’nin bazı kantonlarında yerel olarak bu içki tüketilirken yukarıda bahsi geçen Doktor Pierre Ordinaire’in dikkatini çekti ve tıbbi etkisi için kullanılmaya başlandı. Gerçekten de Doktor Pierre Ordinaire, İsviçre’ye böyle bir yolculuk yapmıştır. Kesin olarak bilinen en eski üretim Pontarlier’de 1806 yılında yapıldı. Üretici şirket çeşitli defalar taşındı, çeşitli kişilere satıldı. Şirketin esas tanınması Fritz Duval tarafından işletilmeye başlayınca oldu. Bu dönemde Absent hâlâ tıbbi amaçlı kullanılıyor ve yapılış usulü gizli tutuluyordu. Şirket zaman içinde çok miktarda üretim yapabilir hale geldi.
1840’larda Fransa Cezayir savaşları sırasında tıbbi amaçlı olarak yaygın şekilde kullanıldı. Özellikle dizanteri ve bağırsak kurtlarına karşı etkin mücadelede yararlanıldı. Bu dönemde askerler Absent’in tıbbi etkisinin yanı sıra içki olarak değerini gördüklerinden, savaş bitip eve döndüklerinde içkinin ünü yavaş yavaş yayılmaya başladı ve bistrolarda (küçük Fransız barları) müşterilere sunuldu.
1850’lerde Napolyon döneminde bir anda moda hale geldi. Neredeyse binlerce farklı çeşidi ortaya çıktı, içki tüketiminde lider hale geldi. Bu dönemde Absent bir likör olarak sunulmaktaydı.
III. Napolyon dönemi Absent’in altın çağı olarak bilinir. Bu dönemde özellikle Orta Avrupa, Fransa ve bir ölçüde yeni kıta Amerika’da Absent çılgınlığı yayılmıştır.”
Van Gogh’un Kulaklarını Kesmesine Sebep Olan İçki
Absent üretimi üç temel aşamada gerçekleşmektedir. Pelin bitkisi ve yeşil anason maddeleri saf alkol ile birleştirilir. Bir süre bekletilen karışım damıtılarak sıvı elde edilir. Son etapta ise ısıtma yöntemi ile klorofil renklenme ortaya çıkar. Pelin bitkisinde çok miktarda bulunan Thujyone maddesi aslen tıbbi amaçlı kullanılır. İyileştirici özellikteki bu maddenin yüksek dozları tehlikelidir. Thujyone, bilindiği kadarı ile yüksek dozajlarda beyinde tetrahidrokannabinol ile aynı etkiyi yapmaktadır. Bu, marihuanadaki aktif maddedir. Absent’in yüksek dozda kullanılması bu uyuşturucu madde ile aynı etkiyi yapmaktadır. Böyle bir maddenin yüksek oranda alkol ile bir araya gelmesi içkiyi özellikle tehlikeli kılar. İçenler sanrılar görebilir. Vincent van Gogh’un kulaklarını bu içkiyi içtikten sonra kestiği rivayet edilir.
***
Ey içki sen nelere kadirsin?