Akdeniz, kuzeyde Avrupa, doğuda Asya, güneydoğuda Orta Doğu ve güneyde Afrika‘yla çevrili büyük su kütlesi. Toplam yüzölçümü 2 milyon 512 bin 288 km² olan Akdeniz’in en derin bölümü 4 bin 405 metre ile Yunanistan açıklarındaki Mataban Burnu’nda bulunuyor.
Atlas Okyanusu’na göre tuzluluk seviyesi bir hayli yüksek olan Akdeniz’de, gelgit olayları çok küçük değişimler gösteriyor. Sicilya ile Tunus’un Bon Burnu arasında 140 km’ye düşen genişlik, Akdeniz’i batı ve doğu olmak üzere ikiye ayırıyor.
Akdeniz kıyıları genellikle dağlık bir görünümde. Sıklıkla depremlerin ve volkan aktivitelerinin görüldüğü Akdeniz’de güneyden esen sıcak ve kuru rüzgar sirokko, kuzeyden gelen soğuk ve kuru yerel rüzgarlara ise mistral ve bora deniliyor.
Akdeniz, coğrafi konumu ile 3 kıtada, 23 ülkeyi sınırlıyor. Avrupa’nın güney kıyıları, Kuzey Afrika kıyıları, Türkiye ve Orta Doğu’nun batısındaki ülkeler Akdeniz şeridinde yer alan ülkeler olarak adlandırılıyor.
Akdeniz’e Bağlı Denizler
✔︎ Akdeniz’e bağlı denizler Tiren, Adriyatik, İyonya ve Ege denizleri. Tiren Denizi, İtalya açıklarında, batıda Korsika ve Sardunya adası, güneyde Sicilya, doğuda ise Toskana ile çevrili.
✔︎ Adriyatik Denizi, Akdeniz’in İtalya Yarımadası ile Balkan Yarımadası arasında kalan kolu.
✔︎ İyonya Denizi, Adriyatik Denizi ile Akdeniz arasında kalan, batıda Sicilya, doğuda ise Yunanistan Yarımadası ile çevrili.
✔︎ Ege Denizi ise Yunanistan ile Türkiye arasında, Balkan ve Anadolu yarımadalarını ayıran deniz.
Akdeniz’e Kıyısı Olan Ülkeler
1. Cezayir
Kuzey Afrika ülkelerinden Cezayir, 2 milyon 381 bin 740 km²’lik yüzölçümü ile bölgenin en büyük devleti. Başkenti Cezayir olan ülke 41 milyon nüfusa sahip.
2. Mısır
Büyük bölümü Afrika’da yer alan, Sina Yarımadası bölümü Orta Doğu’da bulunan Mısır, 97 milyonu aşan nüfusu ile bölgenin en kalabalık ülkesi. Başkenti Kahire olan Mısır’ın yüzölçümü 1 milyon 10 bin km².
3. Libya
Kuzey Afrika’da Tunus, Mısır ve Çad’la çevrili Libya’nın yüzölçümü 1 milyon 760 bin km². Nüfusun büyük çoğunluğunun başkent Trablus’ta toplandığı ülkede 6.5 milyon insan yaşıyor.
4. Fas
Kuzey Afrika’da Akdeniz’e kıyısı olan ülkeler arasında yer alan Fas’ın yüzölçümü 446 bin 550 km². Başkenti Rabat olan Fas’ın nüfusu 36 milyon.
5. Tunus
Kuzey Afrika’da Cezayir ve Libya ile çevrili olan Tunus’un yüzölçümü 163 bin 610 km². Başkenti Tunus olan ülkede 11.5 milyon insan yaşıyor.
6. İsrail
Orta Doğu’da Asya ve Afrika kıtalarının buluştuğu bir coğrafyada konumlanan İsrail‘in yüzölçümü 20 bin 770 km². Başkenti Tel Aviv olan ülke, başkentini Kudüs’e taşıdığını ilan etmiş ancak dünyanın büyük bölümü bu kararı tanımadığını açıklamıştı. İsrail’de 8.7 milyon insan yaşıyor.
7. Filistin
Orta Doğu’da tarihi Filistin bölgesinde kurulu olan Filistin devleti, İsrail’le iç içe geçmiş durumda. Filistin’in Gazze Şeridi bölgesi Akdeniz kıyısında yer alıyor. Ülkenin kalan bölümü ise Doğu Filistin (Batı Şeria) olarak geçiyor.
Filistin’in başkenti Kudüs, yüzölçümü 6 bin 220 km² ve nüfusu ise 4.8 milyon.
8. Lübnan
Fenikelilerin tarihi mirası üzerinde, Orta Doğu’da, Doğu Akdeniz kıyısında kurulan Lübnan‘ın başkenti Beyrut. Lübnan’ın yüzölçümü 10 bin 452 km², nüfusu ise 6.1 milyon.
9. Suriye
Orta Doğu’da Türkiye, Irak, Lübnan, Ürdün ve İsrail’e komşu Suriye, Doğu Akdeniz’e kıyısı olan bir ülke. Yüzölçümü 185 bin 180 km² olan Suriye’nin başkenti Şam, nüfusu ise 18.2 milyon
10. Türkiye
Topraklarının yüzde 97’si Asya kıtasında bulunan Türkiye‘de Ege ve Akdeniz bölgeleri Akdeniz kıyısında. (Ege Denizi Akdeniz’in bölümü olarak kabul ediliyor) Başkenti Ankara olan Türkiye’nin yüzölçümü 783 bin 562 km², nüfusu ise 82 milyon.
11. Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti (KKTC)
Akdeniz’in en büyük üçüncü adası olan Kıbrıs‘ın kuzeyinde kurulu olan Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’ni (KKTC) uluslararası arenada Türkiye’den başka tanıyan devlet yok. Girne, Magosa ve Erenköy ile Akdeniz’e kıyısı olan KKTC’nin başkenti Lefkoşa, yüzölçümü 3 bin 355 km², nüfusu ise 326 bin.
12. Güney Kıbrıs
Kıbrıs adasının güneyinde yer alan ve adayı Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti (KKTC) ile paylaşan Güney Kıbrıs, uluslararası camiada adanın tamamını temsil eden Kıbrıs Cumhuriyeti olarak tanınıyor.
Türkiye ile diplomatik ilişkiye sahip olmayan Güney Kıbrıs’ın başkenti Lefkoşa’nın güneyi, yüzölçümü 5 bin 679 km², nüfusu ise 875 bin.
13. Arnavutluk
Güneydoğu Avrupa ülkesi Arnavutluk, Adriyatik ve İyonya denizleri aracılığı ile Akdeniz’e kıyısı olan devletlerden. Başkenti Tiran olan Arnavutluk’un yüzölçümü 28 bin 748 km², nüfusu ise 2.8 milyon.
14. Bosna-Hersek
Balkan ülkesi Bosna-Hersek’in Akdeniz’e Adriyatik kıyısında, Neum kentinde 24 km’lik bir kıyı şeridi bulunuyor. Kıyı şeridinin her iki tarafı ise Hırvatistan topraklarıyla çevrili.
Bosna-Hersek’in denize kıyısı olan tek bölgesi ülke için büyük stratejik öneme sahip. Bosna-Hersek’in başkenti Saraybosna, yüzölçümü 51 bin 197 km², nüfusu ise 3.5 milyon.
15. Hırvatistan
Hırvatistan, Orta Avrupa, Balkanlar ve Akdeniz’in kesiştiği bir coğrafyada konumlanıyor. Adriyatik Denizi boyunca Akdeniz’e kıyıları bulunan ülkenin bu kıyıları Avrupa’nın en gözde turizm merkezlerinden. Hırvatistan’ın başkenti Zagreb, yüzölçümü 56 bin 594 km², nüfusu ise 4.2 milyon.
16. Fransa
Avrupa’nın en köklü devletlerinden Fransa‘nın güney kıyıları Akdeniz ile çevrili. Fransız Rivierası olarak da adlandırılan bu bölge güney Fransa’da Nice, Cannes, Marsilya gibi kentlere sahip. Fransa’nın başkenti Paris, yüzölçümü 643 bin 801 km², nüfusu ise 67.12 milyon.
17. Yunanistan
Güneydoğu Avrupa ülkesi, komşumuz Yunanistan, Helen mirasının temsilcisi ve demokrasinin beşiği olarak tanınıyor. Çok sayıda ada, koy ve körfeze sahip ülkenin batı, güney ve doğu kıyıları Akdeniz ile çevrili.
Başkenti Atina olan Yunanistan’ın yüzölçümü 131.957 km², nüfusu ise 10.8 milyon. Yunanistan, Türkiye Cumhuriyeti’nin kurucusu Gazi Mustafa Kemal Atatürk’ün doğduğu şehir Selanik’e de ev sahipliği yapıyor.
18. İtalya
Güney Avrupa’da büyük bölümü İtalya Yarımadası üzerinde kurulu olan İtalya, Akdeniz’in turizm cenneti ülkelerinden. Kurulu olduğu yarımadanın güneyi Akdeniz, kuzeyi ise Adriyatik Denizi ile çevrili olan ülkenin başkenti Roma, yüzölçümü 301 bin 338 km², nüfusu ise 60.5 milyon.
19. Malta
Güney Avrupa’da, Orta Akdeniz’de yer alan Malta, Sicilya’nın güneyinde 3 büyük, 2 küçük adadan oluşan bir adalar devleti. Başkenti Valetta olan Malta’nın yüzölçümü 316 km², nüfusu ise 460 bin.
20. Monako
Güney Avrupa’da tamamı Fransa topraklarının içerisinde, Akdeniz kıyısında yer alan şehir devleti Monako, 202 hektarlık yüzölçümü ile dünyanın en küçük ülkelerinden. 38 bin 695 kişilik nüfusa sahip olan ülkenin başkenti de Monako.
21. Karadağ
Avrupa’nın en genç ülkelerinden Karadağ bir Balkan devleti. Güneyinde Adriyatik Denizi bulunan Karadağ’ın başkenti Podgorica, yüzölçümü 13 bin 812 km² nüfusu ise 622 bin 500.
22. Slovenya
Orta Avrupa’nın güneyinde, batısında Adriyatik Denizi’ne kıyısı olan Slovenya’nın başkenti Ljubljana. Yüzölçümü 20 bin 273 km² olan Slovenya’nın nüfusu ise 2.1 milyon.
23. İspanya
Avrupa’nın güneybatısında İber Yarımadası’nda kurulu olan İspanya’nın güney kıyıları Akdeniz ile çevrili. İspanya’nın başkenti Madrid, yüzölçümü 505 bin 990 km², nüfusu ise 46.5 milyon.
Akdeniz Haritası 🗺️
Akdeniz’e kıyısı olan 23 ülkenin dışında bağımsızlığı tartışmalı noktalar, özerk devletler ve askeri üslerin de Akdeniz’e kıyısı bulunuyor.
Akdeniz’e kıyısı olan bu bölgeler Cebelitarık (Birleşik Krallık), Ceuta ve Melilla (İspanya), Aynoroz Adası (özerk manastır), Akrotiri ve Dikelya (egemen üs bölgesi, İngiltere).
Bilgiyi vermiyon ki