Belarus’la İlgili 20 Şaşırtıcı Bilgi

Doğu Avrupa ülkesi Belarus (Beyaz Rusya), eski Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği’nin bir parçasıydı. Avrupa‘nın doğal güzellikleriyle öne çıkan ülkesi Belarus, yüzlerce gölü, akarsuyu, doğal yaşamın görüldüğü köy ve kasabalarıyla özellikle ekoturizm alanında öne çıkan bir coğrafya.

Sovyetlerin izlerini taşıyan ülkede geniş cadde ve sokaklar, zamanda yolculuğa çıkaran etkileyici mimari yapılar, yemyeşil park ve bahçeler, yerel lezzetler ve hareketli gece hayatı bu güzellikleri keşfetmek isteyenleri çağırıyor. Türk vatandaşlarının vizesiz seyahat edebildiği Belarus’u her yıl yüzbinlerce kişi ziyaret ediyor. Belarus’u keşfetmek isteyen ve bu ülke hakkında merakı olanlar için Belarus ziyaretimde dikkatimi çeken bazı detayları bir araya getirdim.

Belarus Hakkında Şaşırtan Bilgiler

1. Belarus II. Dünya Savaşı’nın ardından yeniden kuruldu

Nazi Almanyasının Rusya ile savaştığı, II.Dünya Savaşı’nın Doğu Cephesi’nin merkezinde konumlanan Belarus, bu çatışmalar sırasında tamamen yıkıldı. Savaş tarihinin en kanlı çatışmalarının yaşandığı, en geniş hareket alanına sahne olan Doğu Cephesi, Almanya’nın Sovyetler’le olan savaşının en önemli merkezlerinden biriydi. Kızıl Ordu’nun Nazi Almanyasını mutlak yenilgiye uğrattığı 9 Mayıs 1945 tarihinden sonra yaraları sarmaya başlayan bölgede birçok şehir yeniden inşa edildi. Belarus’un başkenti Minsk de 1950’den itibaren yeniden, savaş öncesindeki şehir planlarına sadık kalınarak inşa edildi.

2. Belarus vatandaşlarının kimliği yok

Belarus vatandaşlarının hiçbiri kimlik kartı kullanmıyor. Belarus yasalarına göre Belarusluların her birine doğduğu andan itibaren pasaport çıkarılıyor. Ülke içinde ve dışında tüm resmi işlemler pasaport aracılığı ile yürütülüyor. Belarus devleti teknolojinin gelişmesi ve farklı ülkelerdeki uygulamaları izleyerek elektronik kimlik kartı konusunda çalışmaları hızlandırmış durumda.

3. Belarus, Türk vatandaşlarına vize istemeyen bir ülke

Türk ve Belarus vatandaşları karşılıklı olarak vizesiz seyahat edebiliyor. Her iki ülke diplomatlarının 29 Mart 2013’te Minsk’te imzaladığı anlaşma 1 Haziran 2014’te uygulanmaya başladı. Anlaşma kapsamında her iki ülkenin vatandaşları yapacakları ziyaretlerde geçerli pasaportları ile 30 gün boyunca vizesiz seyahat edebiliyor.

4. Belarus’a girişlerde kayıt yaptırılması zorunlu

Belarus’a girişte geçerli bir seyahat sağlık sigortası yaptırılması ve göçmen kayıt kartının doldurulması gerekiyor. Gümrük polisinin pasaportla birlikte istediği belgeler arasında sağlık sigortası, göçmen kayıt kartı bulunuyor. Uçakta ya da ülke girişinde dağıtılan göçmen kayıt formundaki bilgileri doldurduktan sonra ülkeye giriş damgası vuruluyor. Otelde konaklıyorsanız bilgileriniz otel yetkilileri tarafından göçmen kayıt bürosuna beyan ediliyor, eğer özel bir dairede ya da birinin evinde kalıyorsanız bu kartı göç bürosuna götürüp (ülkeye giriş tarihinden itibaren 5 gün içerisinde) onaylattırmanız gerekiyor.  Minsk’te 6 tane kayıt bürosu bulunuyor.

5. Tüm mekanlar sigara içilen ve içilmeyen bölümlere sahip

Türkiye’deki sıkı sigara yasakları Belarus’a henüz uğramamış. Restoran, bar, gece kulübü, otel ve alışveriş merkezlerinde sigara içilen bölümler mevcut. Ayrıca gece kulüpleri ve eğlence mekanlarının tamamında sigara içilebiliyor.

6. Belarus’ta Türkler en önemli yatırımcı gruplardan

Belarus’ta binlerce Türk vatandaşı yaşıyor. Bunların büyük bir kısmı ülkeye yatırım amacıyla yerleşen iş insanları. Turizm, tarım, makine ve kimya sanayi Türklerin en çok rağbet ettiği sektörlerden. Ülkede hatırı sayılır bir Türk öğrenci topluluğu da var. Türklerin inşa ettiği ve işlettiği otel ve kumarhanelerde Türk çalışan sayısı da bir hayli fazla.

7. Piyasa devletin sıkı kontrolü altında

Belarus’ta devlet birçok alanda sıkı kontrol mekanizmasına sahip. Bu durumu daha ülkeye ilk adımı attığınız andan itibaren rahatlıkla hissedebiliyorsunuz. Benim en dikkatimi çeken ayrıntı restoranlardaki menüler oldu. Menülerin arkasında menünün geçerli olduğu tarih aralığı ve işletme müdürünün imzası yer alıyor. Restoran ve kafeler menüde yazan fiyatların dışına çıkarlarsa yüklü cezalarla karşılaşıyor.

8. Belarus dilinin geleceği tehlikede

Belarus’un resmi dili Belarusça ve Rusça. Belarusça konuşanlar Rusça, Ukraynaca ve Lehçe’yi anlayabiliyor ancak Rusça konuşanlar Belarusça’yı tam olarak anlayamayabiliyor. Son yıllarda bürokrasi ve eğitim alanlarında Rusça’ya bir kayış söz konusu. Devlet politikasının yarattığı bu durum nedeniyle çocuklar eğer evde Belarusça konuşan ebeveynleri yoksa Belarusça öğrenmeden yetişiyor. Sokakta ve gündelik yaşamda Rusça önplanda. Ülkede yüzde 72’lik kesim Rusça konuşuyor. Birçok kişi Belarusça’nın geleceğini tehlikede görüyor.

9. Doğal güzellikleri ile tanınıyor

Belarus 10 bin göl, 20 bin nehir, onlarca bakir dağ, ova ve platosuyla Avrupa’nın en yeşil ülkelerinden. Şehir merkezinde her mahallenin ormanı andıran geniş parkları var. Avrupa bizonu olarak da bilinen Belarus bizonu bu doğal hayatın en önemli figürlerinden. Kıta Avrupasındaki en büyük otçul canlı olan Avrupa bizonu, yalnızca Polonya ve Belarus’taki Bialowieza Ormanı’nda yaşıyor. Bu canlı, ülkenin sembollerinden. Ülkede şehirlerarası yolculuklar sırasında onlarca geyiğe de rastlamak mümkün.

10. İdam cezasını uygulayan tek Avrupa ülkesi

Belarus, Avrupa ülkeleri arasında idam cezasını uygulayan tek ülke. 1994’den beri ülkeyi aralıksız yöneten Başkan Aleksandr Lukaşenko’nun idam kararını destekleyen tavrı birçok Batı ülkesi tarafından eleştiriliyor. Ülkede idam cezası, en son, 2011 Minsk metrosu saldırısını gerçekleştiren ve birçok kişinin ölümüne neden olan iki kişiye uygulandı. Esrar ve benzeri uyuşturucuları kullananlara uygulanan minimum ceza ise 8 yıl hapis.

11. Vestiyer kültürü hayatın her alanında

Eski Sovyetlerin izleri taşıyan birçok ülkede olduğu gibi Belarus’ta da vestiyer (cloak room) kültürü çok yaygın. Restoran, müze, kafe ve hatta alışveriş merkezlerinde ziyaretçiler üzerlerindeki montları ve fazlalıkları vestiyere bırakmak zorunda. Birçok kuruluşta vestiyer görevlileri var ve bu görevliler sizden aldıkları giysiler için üzerinde numara yazan küçük bir pul verip eşyanızı teslim alıyor. Üzerinizdekileri vermeden mekana girmek isterseniz engelleniyorsunuz.

12. SIM kart satın alanlar kamera ile kayıt ediliyor

Ülkede internet ya da telefon hattı alan herkesin pasaport bilgileri alındıktan sonra küçük bir kamera ile fotoğraf çekiliyor. Kayıt işlemleri büyük ciddiyet ile yapılıyor.

13. En büyük kağıt para 100 Belarus Rublesi

Belarus’un para birimi Belarus Rublesi (BYR). 1 Temmuz 2016’da para biriminden 4 sıfır atan ülkede yeni Belarus Rublesi kullanılıyor. Güncel döviz kuruna göre Belarus Rublesi’ni ikiye böldüğünüzde paranın Amerikan Doları karşılığını, ikiyle çarptığınızda ise Türk Lirası karşılığını bulmuş oluyorsunuz. Tedavüldeki en yüksek kağıt para 100 Belarus Rublesi. Bu para kabaca 50$, 200₺’ye eşit.

14. Belarus’un ilk metal parası 2016’da piyasaya çıktı

Bağımsızlığını ilan ettiği 1991 yılından itibaren hiç metal para kullanmayan Belarus, bu geleneği parasından 4 sıfır attığı 2016’da değiştirdi. 2016’da ilk kez metal bozuk para ile tanışan Belaruslular, metal para kullanmaya alışıyor. Tedavülde olan metal paralar 1, 2, 5, 10, 20 and 50 kopek ile 1 ve 2 Belarus Rublesi.

15. Nüfusun büyük çoğunluğu Ortodoks

Belarus nüfusunun yüzde 70’i Ortodokslardan oluşuyor. Yüzde 20’lik kesim Katolik ve Protestan, yüzde 10’luk kesim ise Müslüman ve Yahudi. Ülkenin birçok noktasında farklı kesimleri temsil eden ibadethaneler bulunuyor.

16. Sıcak ve soğuk su muslukları

Karasal iklim nedeniyle kışları oldukça soğuk geçen Belarus’ta hemen hemen her mekanda soğuk ve sıcak su muslukları var. Gece kulübü, restoran ya da kafelere gittiğinizde soğuk ve sıcak su musluklarını görebilirsiniz.

17. Kapılar dışarıya doğru açılıyor

Belarus’ta dükkan, mağaza, restoran ve kafelerin kapıları dışarı doğru açılıyor. Bu geleneğin nedeni tam olarak açıklanmasa da birçok noktada kapıların dışarıya doğru açılıyor oluşu benim gibi alışkın olmayanlar için birkaç denemelik gülümseten anlar yaşatıyor.

18. Türkiye’den yalnızca iki hava yolu şirketi uçuyor

Belarus devletinin piyasaya hakim olması nedeniyle ülkede birçok alanda sert kısıtlamalar var. İstanbul Atatürk Havalimanı ve Minsk Uluslararası Havalimanı, Belarus ile Türkiye arasında direkt uçuş bağlantısı kurulan iki nokta. Belarus’un milli hava yolu Belavia ile bayrak taşıyıcı hava yolu şirketimiz Türk Hava Yolları dışında hiçbir hava yolu şirketinin uçuşuna izin verilmiyor. Bu nedenle ucuz uçak bileti bulmak çoğu zaman mümkün değil. THY ve Belavia’nın haftanın 4’er günü gidiş-dönüş birer uçuşu var. İstanbul-Minsk hattında uçuş süresi 2 saat 25 dakika.

19. UNESCO Dünya Mirası Listesi’nde 4 nokta ile temsil ediliyor

1954 yılında UNESCO üyesi olan Belarus’ta UNESCO Dünya Mirası Listesi’nde 4 farklı yer bulunuyor. 1992’de ülkenin UNESCO Listesi’ne giren ilk temsilcisi unvanını taşıyan Belovezhskaya Pushcha Milli Parkı’nın dışında 2000’de Mir Kalesi Kompleksi, 2005 yılında ise Nesvizh’deki Radziwills’in Mimari, Konut ve Kültür Kompleksi ve Struve Jeodezik Arkı listeye dahil oldu.

20. Avrupa’nın casino cenneti

Belarus, Avrupa’nın en gözde kumarhanelerine sahip ülkelerinden biri. Başkent Minsk’te uluslararası zincirlere bağlı olan 12’den fazla casino var. Türkiye’de kumarhanelerin yasaklanmasının ardından Belarus’a yatırım yapan ‘Kumarhaneler Kralı’ lakaplı Türk işadamı Sudi Özkan, ülkede bu alanda yatırım yapan en önemli isimlerden biri. Her yıl kumar deneyimi yaşamak isteyen binlerce Türk ziyaretçi Belarus’u ziyaret ediyor.

Bonus: Türk ve Belarus kültürü birbirine benziyor

Belarus ve Türk kültürü hem gelenek görenekler hem de gündelik hayatta kullanılan bazı kelimeler açısından benzerlik gösteriyor. Belaruslular evlerine ayakkabı ile girmiyor. Açık havada mangal yapmayı seven Belaruslular iyi havalarda yeşil alanlara mangal yakmaya gidiyor. Çaya çay diyen ve demleme çayı sallama çaya tercih eden Belaruslular kahve pişirdikleri cezveye ‘turka’ diyor, evlilik öncesi genç kızlar ‘sanduk’ içinde çeyiz hazırlıyor.

Avrupa’nın yeteri kadar tanınmayan ülkesi Belarus, farklı beklentilere sahip birçok kişi için çok sayıda alternatife sahip. Doğal güzellikleri başta olmak üzere, yemek kültürü, dinamik gece hayatı, kumarhaneleri ve Doğu Avrupa ve Baltık ülkeleri arasındaki merkezi konumu bu ülkeyi ziyaret etmek için nedenler arasında.