Yunanların Thessalonikisi Selanik, tarihi geçmişi ile dillere destan olmuş birçok anı, olay ve yaşanmışlıklara sahip. Yunanistan’ın en büyük ikinci şehri olan Selanik, Merkezi Makedonya coğrafi bölgesinin de başkenti. Balkanların ulaşımında önemli bir durak, bölgede yaşayan her milletten insanın hayalini süsleyen çağdaş, yaşanılası bir kent.
Mısır’dan Hindistan’a, Anadolu’dan İran’a, Gazze’den Babil’e dek adını duyuran ve dünyanın gelmiş geçmiş en büyük imparatorlarından olan Büyük İskender Selanik’in içinde bulunduğu Makedonya bölgesinin simgesi. Başta Mustafa Kemal Atatürk olmak üzere, Salih Omurtak, Nazım Hikmet, Ahmet Emin Yalman, Refet Bele ve Afet İnan gibi yakın tarihimize yön veren insanların da doğduğu kent için en büyük kahraman Büyük İskender!
Sadece Yunanların değil günümüz Makedonyasında (Makedonya Cumhuriyeti) yaşayanlar için de İskender bir kahraman. Yunanistan ile Makedonya Cumhuriyeti arasında yaşanan siyasi kirizin kaynağı Makedonyalı Büyük İskender. Makedonya Cumhuriyeti ismiyle kurulan devletin Büyük İskender’i resmi tarihinin tam merkezine koyması Yunanların tepkisini çekiyor.
1991’de Makedonya’nın bağımsızlık ilan ettiği andan beri Yunanlar bu ülkenin, kendilerine ait gördükleri adı ve simgeleri kullanmasına şiddetle itiraz halinde. Sırf bu yüzden Yunanların baskısı ile Makedonya Birleşmiş Milletler nezdinde ‘Eski Yugoslav Cumhuriyeti Makedonya’ (FYROM) olarak tanınıyor. Makedonya’nın ilk bayrağı gelen baskılar üzerine değiştirilmiş durumda. Atina’nın geçen sürede ilişkilerini normalleştirdiği Makedonya, Amerika Birleşik Devletleri, Türkiye gibi dünyanın birçok ülkesi tarafından Makedonya ismiyle tanınıyor. Yunanlar Makedonya’dan söz ederken başkent Üsküp (Skopje) ismiyle hitap ediyor.
Selanik Arkeoloji Müzesi
Büyük İskender’in Yunanların mı yoksa Makedonların mı simgesi olduğu tartışması uzun bir süre daha devam edecek gibi. Doğu Avrupa ve Balkanların en büyük müzelerinden Selanik Arkeoloji Müzesi Büyük İskender’in izlerine tanık olabileceğiniz bir yer.
Müzede, su altı araştırmaları ve Ege Denizi’nin tarihi geçmişinden, Selanik ve Yunanistan’ın mitolojik çağlarına dek giden tarihi dökümanlarla beraber; yakın coğrafyadan çıkartılan arkeolojik eserler büyük bir titizlikle sergileniyor. Müzenin her köşesinde barkovizyon gösterileriyle görsellik ön plana çıkartılmış. Attığımız her adımda müze görevlileri soracağımız her soruya ustalıkla cevap veriyor ve gözlem yapıyor.
Tanrıların Kralı Zeus’u kızdıran Atlas’ın büstü de müzede. Koca tanrı Zeus ile savaşmak isteyen Atlas, Zeus’un verdiği ceza ile sonsuza kadar sırtında Gök Kubbe’yi taşımak zorunda. Müzede mitolojik dönemleri yansıtan çok sayıda büst, heykel ve görsel var. Büyük İskender’in yaşamından kesitler sunan bölümler ilgi çekici.
Selanik Arkeoloji Müzesi’nin hemen hemen her bölümünde büyük puntolarla ‘Makedonya’ ifadesi karşınıza çıkıyor. Türkiye‘den gelenler için kavram kargaşasına sebep olan bu durum, kısa bir alışma döneminden sonra ortadan kalkıyor.
Yunanistan’da Makedonya kelimesini duyduğunuzda aklınıza başka bir ülke gelmesin. Türkiye’de Ege Bölgesi’nden söz ediliyormuş gibi, Yunanistan’ın bir coğrafi bölgesinden söz edildiğini düşünün. Yunanlardan biri Skopje diyorsa o zaman Makedonya Cumhuriyeti’nin başkenti Üsküp değil, ülkenin tamamından söz ediyordur.
Büyük İskender’in Balkan coğrafyasının hatta dünyanın en güçlü karakterlerinden olduğunu herkes kabul ediyor. Döneminin en başarılı komutanlarından ve dünya tarihinin akışını değiştiren bu insanın bir millete mal edilip edilmeyeceği bitmek bilmeyen bir tartışma olarak gündemde kalacak gibi.
Sahip olmayı ne kadar çok seviyor insanoğlu!