Bugünkü şeklini alıncaya dek, pek çok jeolojik evreden geçerek milyonlarca yılda oluşan yeryüzü, hem iç hem de dış güçlerle, tektonik ile magmatik olaylar ve kıta oluşum hareketleriyle şekillenerek, günümüzdeki halini almış. Dünyanın birçok bölgesinde karşılaşılan bu sıra dışı oluşumlar halen değişimine devam ediyor. Hepsi birbirinden ilginç manzaralar oluşturan bu yeryüzü şekillerinde dünyanın dört bir yanında rastlamak mümkün.
Dünyanın En Sıra Dışı Kaya Oluşumları
1. Perce Kayası, Kanada
Dünyanın en büyük doğal kemerlerinden biri olan Perce Kayası, 17 Haziran 1845’te kemerlerden birinin çökmesiyle tek olarak kalmış. Kanada’nın yedi harikasından biri olarak gösterilen bu yeryüzü şekli adını, denize yakın yüksek ucundaki on beş metrelik kemerden alıyor.
2. Sivri Tepeler, Avustralya
Batı Avustralya‘nın Namburg Ulusal Parkı’nda yer alan ve kireçtaşlarının kumlar ve yağmurlarla arınması sonucu oluşan Sivri Tepeler, yan yana dizilmiş gibi görünen küçük tepeciklerden meydana geliyor. Zarif birer kireçtaşı oluşumu olan kayalar, kumulların ortasında oldukça farklı bir manzara görüntüsü veriyor.
3. Kesilmiş Elma Kayası, Yeni Zelanda
Yeni Zelanda’da yer alan Kesilmiş Elma Kayası, isminin hakkını veren yarım bir elma görüntüsüyle ziyaretçileri kendine hayran bırakan bir yeryüzü şekli. Marahau, Abel Tasman Ulusal Parkı’nda bulunan Kesilmiş Elma Kayası, turistlerin sıklıkla uğradığı ilginç bir yer.
4. Eriyen Gölgeler, Utah
Amerika Birleşik Devletleri, Utah’ta yer alan oluşum, sabahları Bridger Jack Mesa’nın kuzey ucuna ışık gelmesini engelleyerek Lavanta Kanyonu’nun soğuk, mor renkte bir örtü altında kalmasına neden oluyor. Ön alanın üst katmanları ise, jeologların Wingate kumtaşı dedikleri taştan oluşuyor. Yaklaşık 200 milyon yıl önce kum tepeciklerinin bölgeyi kalın bir örtüyle kaplamasıyla oluşan bu katmanlar, tuhaf ve ilginç taş oluşumlarıyla 340 bin metrekarelik bir alana yayılıyor.
5. Uluru Kayası, Avustralya
Büyük bir kumtaşı oluşumu olan ve Uluru olarak da adlandırılan Ayers Kayası, Avustralya’da bulunan ve ülkenin simgelerinden biri haline gelmiş bir doğa harikası. Çölün ortasında, 348 metre uzunluğundaki boyutuyla etrafındaki her şeyin küçücük görünmesine neden olan Ayers, ikonik monolit, dünyanın en büyük tek parça halindeki kayalarından biri. Anangu olarak bilinen yerli halk Aborjinler tarafından kutsal kabul edilen kaya, şafaktan geceye kırmızıdan kahverengiye muhteşem renklere bürünüyor.
6. Dalga, Arizona
Amerika Birleşik Devletleri, Arizona’daki Coyote Buttes’ın eğimli bölgelerinde yer alan Dalga olarak adlandırılan muhteşem bir kumtaşı oluşumu. Yaklaşık beş kilometrelik bir yürüyüşle varılabilecek olan oluşum, 107 metrelik bir tırmanma mesafesine sahip. İsmini kayaların aldığı dalga şekli ve renklerinden alan kumtaşı, dünyanın en ilginç oluşumlarından biri.
7. Mantar Kaya, Mısır
Bu, Mısır’da yer alan dünyanın en ünlü mantar kayalarından biri. Aynı zamanda ‘kaya kürsü’ olaraka da bilinen bu kayalar, erozyon ve havanın ortaya çıkardığı en etkileyici formlardan birkaçı. Çoğunlukla çöl bölgelerinden bulunan bu kayalar yüzlerce yıl içerisinde oluşuyor. Oluşumun en büyük etkeni de toprak değişimi ve erozyon.
8. Taş Ağaç, Bolivya
Bir Güney Amerika ülkesi olan Bolivya’da, Altiplona’da bulunan, rüzgâr ve kumla şekillenen bir taş heykel olan Taş Ağaç, oldukça etkileyici yeryüzü oluşumlarından biri.
9. Duvar Kemeri, Utah
Amerika Birleşik Devletleri, Utah Arches Ulusal Parkı’nda bulunan dünyaca ünlü bir kaya olan Duvar Kemeri, eyaletin simgesi hâline gelen ve gizemli bir şekilde tek başına ayakta duran bir oluşum. Bu ulusal parkın içinde iki binden fazla sayıda doğal kumtaşı kaya kemeri bulunuyor. Ayrıca değişik jeolojik kaya formasyonları ve peri bacalarına benzer kumtaşından sütun ve kulelerin de yer aldığı parkın en ünlüsü Wall Arch olarak da bilinen Duvar Kemeri.
10. Altın Kaya, Myanmar
Myanmar’ın güneydoğusunda bulunan Kyaiktiyo şehrinde, Budizm inancının en önemli ibadet ve hac yeri olarak kabul edilen bölgede yer alan Altın Kaya’nın yerel ismi Kyaiktiyo Pagoda. Ziyaretçi akınına uğrayan ünlü bir Budist hac merkezi olan Mon State’de yer alan Altın Kaya’nın doruk noktasında da bir Budist tapınağı bulunuyor.
Tuhaf bir şekilde tepede yer alan kayanın yer çekimine karşı koyuyormuş gibi duran görüntüsü epey şaşırtıcı. Neyse ki düşme tehlikesi yok. Eski ismi Burma olan Myanmar’da yer alan Kyaiktiyo Pagoda, yıl boyunca Budistler kadar bu oluşumu görmek isteyen gezginleri ve turistleri de ağırlıyor.
Oluşumu doğrudan güneş sisteminin oluşumuna bağlı olan yeryuvarlağının bugünkü haline gelmesi milyonlarca yıl süren dünyada, her bir jeolojik zamanda gerçekleşen farklı yeryüzü hareketleriyle denizler, dağlar, ovalar gibi yeryüzü şekilleri oluşmuş.
