Karadeniz’in Liman Kenti Odessa

Ukrayna‘nın üçüncü büyük kenti Odessa, Karadeniz kıyısında kurulu görkemli bir liman şehri. ‘Ukrayna’nın Antalyası’ olarak anılan şehir, uzun ve temiz plajları, termal kaplıcaları, zengin sağlık turizmi potansiyeli, yemyeşil doğası, Sovyet esintisi taşıyan geniş, düzenli caddeleri, hareketli gece hayatı, İstanbul’dan 1,5 saatlik uçuş uzaklığı ve vizesiz seyahat olanağı ile Türk vatandaşları için yurt dışında gidilebilecek en keyifli destinasyonlardan.

Karadeniz Havzası’nın Samsun’dan sonra en büyük yerleşim merkezi olan Odessa, tarih boyunca önemini koruyan limanı ile isminden sıkça söz ettiren bir yer. Odessa Limanı, Ukrayna’nın dünyaya açılan kapısı olmasının yanında ticari hareketliliğiyle Karadeniz trafiğinin kalbi konumunda.

Odessa Tarihi

Bugünkü ismini 1794 yılında alan şehir Rus, Musevi, Ukrayna kültürünün izlerini taşıyan bir görünüme sahip. 16. yüzyılda başlayan Osmanlı hakimiyeti döneminde Hacıbey ismiyle anılan kentte o yıllarda Tatar Türkleri nüfusun önemli bir bölümünü oluşturuyordu. Kent merkezindeki Tahirova semti Türklerin kurduğu ve adını verdiği yerlerden. 1787 Osmanlı-Rus Savaşı’nın ardından Rusların egemenliğine giren şehir, Çariçe II. Katerina’nın isteği ve önerisiyle Odessa ismini almış. II. Katerina, limanın yapım emrini veren kişi aynı zamanda.

Tarih derslerinde sık sık karşımıza çıkan, ‘Rusların sıcak denizlere inme politikası’ için üs olarak planlanan şehrin günümüzdeki kimliği 1794 yılından itibaren şekillenmiş. Sovyetler Birliği döneminde donanma merkezi ve ticaret kapısı olan liman, hala önemini koruyor.

Bunu oku: Ukrayna’da Yaşam

Odessa Gezilecek Yerler

Karadeniz kıyısında kurulması nedeniyle tipik bir deniz kenti görünümünde olan Odessa gezilecek yerler açısından ziyaretçilerine bolca alternatif sunuyor. Yaz aylarında hareketlenen sokaklar, plajlar ve açık alanlar kış aylarında daha sessiz ve sakin bir yapıya dönüşüyor. Deniz kıyısında olmasına rağmen karasal iklim özelliklerini taşıyan şehri gezmek görmek için en uygun dönem mayıs-ekim arası.

1. Shevchenko Park

Şehrin en büyük yeşil alanlarından biri olan Shevchenko Park, 1875 yılından beri yürüyüş, dinlenme ve soluklanma merkezi. Karantina ismiyle anılan savunma duvarının gerisinde uzanan parkın ucunda Chernomorets Stadyumu da bulunuyor. Modern Ukrayna dili ve edebiyatının en önemli figürlerinden Taras Grihoroviç Shevchenko‘nun adını taşıyan park doğayla bütünleşmek için doğru adres.

2. Odessa Ulusal Opera ve Bale Tiyatrosu 

Odessa Ulusal Opera ve Bale Tiyatrosu, dünyanın en etkileyici opera binaları arasında gösteriliyor. İlk kez 1810 yılında inşa edilen yapı 1873 ve 1925 yıllarında yaşadığı yangınlar nedeniyle büyük zarar görmüş. 1887 yılında yeniden inşa edilmek zorunda kalmış. Dış cephede İtalyan barok tarzı etkisinin görüldüğü tiyatronun perdesi ve iç duvarlarında altın işlemeler var. Bu işlemelerde kullanılan altının 10 kg’dan fazla olduğu biliniyor. Geniş salondaki 12 ton ağırlığındaki avize insanın gözünü kamaştırıyor. Avize aynı zamanda dünyanın en büyüğü. 1636 koltuk kapasitesi olan tiyatronun locaları da oldukça şık. Benim de Zhizel adlı bale gösterisini izlediğim salon aklımı başımdan aldı desem yeterli olur sanıyorum. Bilet ücretlerinin 2-8 $ civarında olduğu bu güzel mekana mutlaka uğrayın.

3. Toz Kule (Karantina Salonu)

Körfezin dik kıyısından görülen kule ve kale duvarları günümüzde turistik bir çekim merkezi. Osmanlı egemenliği döneminde inşa edilen Hacıbey ya da Edi Dünya Kalesi olarak anılan yapı kentin en önemli savunma koridoruydu. Quarantine Arcade (The Powder Tower) olarak bilinen bu yerin tam Türkçe karşılığı Karantina. O yıllarda şehre ticaret için gelen insanların salgın hastalık taşıma riskine karşı bekletildiği yer olması nedeniyle karantina olarak anılan surlar Osmanlı-Rus Savaşı sırasında tamamen yıkılmış. Surlar, Çariçe II Katerina’nın emriyle 1703 yılında yeniden inşa edilen haliyle günümüze ulaşmayı başarmış. Kıyıları korumak ve gelen gemileri gözetlemek amacıyla inşa edilen Karantina bölgesinin tarihi geçmişi yansıtan Toz Kule’nin alt ve üst katında objelerin sergilendiği koleksiyon o günlere götürüyor insanı.

4. Odessa Limanı ve Yolcu Salonu, Altın Çocuk Heykeli

Bölgenin en önemli limanları arasında olan Odessa Limanı ve Yolcu Salonu, girişinde Altın Çocuk Heykeli ile karşılıyor. Tam olarak neyi sembolize ettiği konusunda farklı yorum ve tartışmalar olsa da yaygın görüş heykelin altın çağını yansıttığı noktasında birleşiyor. Doğum anında olduğu düşünülen iri bronz bebeğin ayaklarına dokunanların keyifli bir seyahat ve güzel bir geleceğe sahip olacağı konusunda bir inanç da var.

5. Sanatçı Leonid Utyosov Anı Evi

Odessa doğumlu Sovyet Caz Sanatçısı ve Aktör Leonid Utyosov‘un hayatının bir bölümünü geçirdiği ev, günümüzde anı evi olarak düzenlenmiş. 10’dan fazla filmde oynayan, yüzlerce şarkıya hayat veren Utyosov, Ukrayna’nın değerleri arasında gösteriliyor. Yahudi kökenli olan sanatçının fotoğrafları, kullandığı eşyaları ve bazı kıyafetlerini evde eski bir radyodan çalan şarkıları eşliğinde görebilirsiniz.

6. Odessa Ulusal Edebiyat Müzesi

Odessa State Literature Museum (Ulusal Edebiyat Müzesi) şehrin en etkileyici müzelerinden. Gerek mimari görünümü gerekse sergilenen objelerle keyifli bir yolculuk hissi yaşatan müze, iç mekanı ile olduğu kadar bahçesi ile de ilgi çekici. Modern kentin 200 yıllık tarihi geçmişini özetleyen müzede 300’den fazla Ukraynalı yazarın eseri, ilk baskıları, eski afişleri ve hayatlarından seçkiler sergileniyor. 1977’de müzeye dönüştürülen ve şehrin en eski yapılarından olan binada 24 salon farklı konseptlerle dekore edilmiş. Geçmişte Prens Gagarin’e ait olan sarayda Puşkin, Gogol, Mitsukevich, Babil, Franko, Lesya Ukrainka, Korolenko, Bunin, Katayev, Kotsyubinskyy, Bagritskyy, Olesha, Ilf & Petrov gibi isimlerle tanışabilirsiniz.

7. Deribasovskaya Caddesi

Kentin kalbinin attığı merkez konumundaki Deribasovskaya Caddesi, sağlı sollu sıralanan restoran ve kafeleri, hediyelik eşya dükkanları, kitapçıları, gösteri yapan sokak performansçıları ile günün her saati hareketli. 950 metre uzunluğundaki cadde boyunca şehir turu yapan elektrikli araçları da kullanabilirsiniz. Kentin en kalabalık parkı olan City Garden da bu cadde üzerinde.

8. Şehir Parkı (City Garden)

Şehir merkezinde soluklanmak ve zaman geçirmek için en çok tercih edilen yerlerden biri olan City Garden, Felix de Ribas tarafından 1803 yılında kurulmuş. Heykelleri, rengarenk çiçekleri, ilginç peyzaj düzenlemeleri ve kamelyaları ile dikkat çeken Şehir Parkı, yalnızca yaya trafiğine açık olan Deribasovskaya Caddesi’nin başında yer alıyor.

9. Transfiguration Cathedrali

Kentin en görkemli Ortodoks yapılarından olan Transfiguration Katedrali, 1808 yılından beri ayakta. Kentin en erişilebilir noktalarından birinde geniş bir yeşil alanın tam ortasında konumlanan katedral, iç dekorasyonu ve ikonalarıyla da oldukça ünlü.

10. Gorky Klinik Sanatoryumu

Odessa Ukrayna’da termal ve sağlık turizmiyle öne çıkan bir kent. Gorki Klinik Sanatoryumu, sağlık turizminde kentin en popüler duraklarından biri. 3 maden suyu kaynağının üzerine kurulan sanatoryum tedavi amacıyla gelenlerin yanı sıra deniz tatili ile tedaviyi bir arada değerlendirmek isteyenler için de alternatif sunuyor. Maden suyu, çamur kürü, tıbbi teşhis merkezi, laboratuvar, fizyoterapi, ultrason gibi tedavi seçeneklerinden yararlanılabiliyor. Sanatoryumda orta ve lüks sınıfta odalar var.

11. Grand Marine SPA Hotel ve Tedavi Merkezi

Karadeniz’e 5 dakikalık yürüme mesafesinde olan Grand Marine SPA Hotel ve Tedavi Merkezi, tatil ve sağlık ihtiyaçlarını bir arada karşılamak isteyenler için sanatoryumla benzer işlevde. 2 doğal kaynak suyunun çeşmelerinden içilebildiği otelde tam teşekküllü bir tedavi merkezi bulunuyor. Zengin tedavi olanakları ile Avrupa’nın birçok noktasından konuk ağırlayan otelde 57 oda var.

Odessa’da Toplu Ulaşım

Ukrayna genelinde olduğu gibi Odessa’da da toplu ulaşım ve taksiler oldukça ekonomik. Şehrin farklı noktalarına troleybüs, otobüs ve minibüslerle ulaşılabiliyor. Toplu taşıma araçlarının ücretleri Türk Lirası olarak ortalama 10 kuruş civarında. 3-5 kilometrelik bir mesafeye taksi ile en fazla 3$’a gitmek mümkün. Taksiye binmeden pazarlık yapmak ve fiyatı netleştirmekte yarar var. Ukrayna’nın para birimi Grivna. Türkiye’den dolar ya da euro alıp kentin her yanında rahatlıkla bulabileceğiniz döviz bürolarında komisyon ödemeden Grivna alabilirsiniz.

Odessa’da Yeme-İçme

Ukrayna mutfağı denildiğinde Türk mutfağı kadar zengin bir mutfak akla gelmiyor. İçerisinde ağırlıklı olarak patates, şalgam, lahana ve pancarın yer aldığı Ukrayna lezzetlerinde dana, balık, tavuk ve domuz eti de sıkça kullanılıyor. Soğuk ve sıcak tüketilen Borscht Çorbası, tüm Slav ülkelerine Ukrayna’dan gitmiş. Tavuk veya sığır etinin sebzelerle harmanlanmasıyla hazırlanan çorba kırmızı rengini pancardan alıyor. Votka ve şarap en çok tüketilen alkollü içecekler. Tahıl ya da ekmeğin mayalanmasıyla elde edilen alkolsüz içecek kvas Ukrayna’nın milli içeceği. Kente kadar gelmişken kvas denemeyi unutmayın.

Odessa’da Nerede Kalınır

Son yıllarda kentte gelişen turizm konforlu otellerin birbiri ardına açılmasına neden olmuş. Şehir merkezinin dört bir yanında pansiyon, hostel, otel ve kiralık daire bulmak oldukça kolay. Türkiye ile karşılaştırıldığında fiyat anlamında da uygun olan konaklama seçeneklerini bütçenize göre ayarlayabilirsiniz. Ben Odessa otellerinden Black Sea Park Shevchenko‘da konakladım. Shevchenko Park’ın ucunda, Karantina bölgesindeki otel, Chernomorets Stadyumu’nun bir parçası. Şehir merkezine 20 dakikalık bir yürüme mesafesindeki otel fiyat-hizmet dengesi açısından başarılı ancak şehrin daha merkezi noktalarını tercih etmek bence daha mantıklı.

Odessa’ya Nasıl Gidilir

Ukraine International Airlines‘ın İstanbul Atatürk Havalimanı’ndan haftanın 7 günü Odessa’ya direkt uçak seferi bulunuyor. Yalnızca 1,5 saat süren yolculuğun sonunda bu güzel kenti keşfetmek için havalimanına ulaşabiliyorsunuz. Ayrıca Ukrayna Havayolları’nın Ankara ve İstanbul’dan Kiev aktarmalı uçuşları ile de ulaşım mümkün. Uygun uçak bileti fırsatları ve vizesiz seyahat imkanı Odessa’yı daha da cazip hale getiriyor.

Karadeniz’in liman kenti Odessa, Türkiye‘den çok kısa sürede gidilebilen yurt dışı rotalar arasında. Tarihi, kültürü, doğal güzellikleri, yemekleri ve gelenekleriyle birkaç güne sıkıştırılamayacak kadar zengin olan Odessa’ya planınızı bir an önce yapın derim.