Yurt dışı seyahatlerde ülkeler arası geçişlerde kimlik belgesi olarak kullanılan pasaport, seyahat severler için yeni macera, deneyim ve anı anlamına geliyor. Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti (KKTC), Moldova, Sırbistan, Azerbaycan, Ukrayna ve Gürcistan’a kimlik kartı ile seyahat edebilen Türk vatandaşlarının bu ülkeler dışındaki tüm uluslararası seyahatlerde pasaporta ihtiyacı var.
Nisan 2018’den itibaren pasaport başvuruları il ve ilçe nüfus müdürlükleri aracılığı ile kabul ediliyor. Pasaport başvurusu yapmak isteyenlerin ilk olarak hangi pasaport türünü alacağına karar vermesi gerekiyor. Türkiye‘de tüm dünyada geçerliliği bulunan 4 farklı pasaport türü bulunuyor.
Bordo pasaport ya da resmi adıyla umuma mahsus pasaport tüm Türk vatandaşlarının başvuru halinde alabileceği en yaygın pasaport türü. Yeşil pasaport olarak bilinen hususi pasaport belirli bir derecede görev yapan kamu çalışanları ve üst düzey bürokratlar ile bu kişilerin eş ve çocukları tarafından kullanılıyor.
Gri pasaport ya da hizmet pasaportu devlet tarafından yurt dışında görevlendirilen kişiler ile akademik çalışma, spor ya da uluslararası organizasyonlarda Türkiye’yi temsil eden kişilere veriliyor. Siyah pasaport olarak bilinen diplomatik pasaport ise cumhurbaşkanı, meclis başkanı, milletvekilleri ile yüksek yargı mensuplarının kullandığı en üst düzeydeki resmi pasaport türü.
Pasaport İçin Gerekli Belgeler ve Başvuru Adımları
Pasaport başvurusu yapmak isteyenlerin adım adım gerçekleştireceği işlemler şu şekilde. Pasaport başvurusu randevusu alma, pasaport için istenen evrakları tamamlama ve ücreti ödeme, randevu tarihi ve saatinde nüfus müdürlüğünde bulunarak başvuruyu tamamlama.
1. Pasaport başvuru randevusu alma
Pasaport işlemleri gerçekleştirmek için ilk adım Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğü’nün web sitesi ya da ALO 199 hattı aracılığı ile pasaport randevusu almak.
Randevu almak için pasaport başvurusunda bulunan kişinin kimlik ve iletişim bilgilerine ihtiyaç duyuluyor. Web sitesine girip randevu almadan önce T.C. kimlik kartı ya da nüfus cüzdanı ile güncel ve aktif olarak kullanılan bir e-posta adresiniz olması şart.
Bordo pasaport randevuları il ve ilçe nüfus müdürlüklerinden, yeşil ve gri pasaport başvuruları ise yalnızca il nüfus müdürlüklerinden alınabiliyor. Randevu alacağınız il ya da ilçe nüfus müdürlüğünün ikametinizin olduğu ilçe ya da şehirde olması gibi bir zorunluluk yok. Türkiye’nin dört bir yanında istediğiniz noktadan randevu alabilirsiniz.
2. Pasaport harcı ve defter bedeli yatırma
Pasaport randevusu aldıktan sonra yapmanız gereken ilk işlemlerden biri başvurduğunuz pasaport türüne göre gereken harç ve ücretlerin ödenmesi. Bordo pasaport başvurusu yapacakların pasaportun geçerlilik süresine göre pasaport harcı ve defter bedeli ödemesi gerekiyor. Gri ve yeşil pasaport başvurularında ise yalnızca defter bedeli olan 501,00 TL yatırılıyor.
Göz At: 2023 yılı pasaport harç ve defter bedeli
Pasaport harç ve defter ücreti Maliye Bakanlığı İnternet Vergi Dairesi’nin https://ivd.gib.gov.tr adresi üzerinden banka ya da kredi kartı kullanılarak yatırılabiliyor. Bunun dışında anlaşmalı banka ve PTT şubelerine bizzat giderek de ödeme yapabilirsiniz.
3. Pasaport için gerekli belgeleri toplama
Pasaport randevusuna gitmeden önce pasaport başvurusunda istenen evrakları toplamak gerekiyor. Eksik evrakla başvuru yapmak isteyenlerin başvuruları reddediliyor.
Bordo pasaport (umuma mahsus pasaport) için gerekli evraklar: Nüfus cüzdanı ya da T.C. kimlik kartı, harç ve cüzdan bedeli makbuzu, 2 adet biyometrik fotoğraf, öğrenci belgesi (harçsız pasaport talep edenler için), ergin olmayanlar ya da kısıtlılar için muvafakat belgesi, varsa eski pasaport.
Yeşil pasaport (hususi damgalı pasaport) başvurusunda istenen evraklar: Nüfus cüzdanı ya da T.C. kimlik kartı, 2 adet biyometrik fotoğraf, pasaport defter bedelinin ödendiğine dair dekont, hususi damgalı pasaport talep formu (Emekli veya çekilme nedeniyle hususi damgalı pasaport başvurusunda bulunan hak sahiplerinden talep formu yerine bir defaya mahsus mensubu bulunduğu kurum tarafından düzenlenmiş unvanı ve kadro derecesini gösterir resmi belge isteniyor.), öğrenimine devam eden çocuklar için öğrenci belgesi, ergin olmayanlar ya da kısıtlılar için muvafakat belgesi, varsa eski pasaport, engelli çocuklar için sağlık raporu.
Gri pasaport (hizmet damgalı pasaport) için gerekli evraklar: Nüfus cüzdanı ya da T.C. kimlik kartı, 2 adet biyometrik fotoğraf, pasaport defter bedelinin ödendiğine dair dekont, görev onayı ve talep formu, öğrenime devam eden çocuklar için öğrenci belgesi, ergin olmayanlar ya da kısıtlılar için muvafakat belgesi, varsa eski pasaport, engelli çocuklar için sağlık raporu.
4. Randevu günü ve saatinde başvuru yapılması
Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğü’nün web sitesi ya da ALO 199 hattı aracılığıyla aldığınız randevu tarihi ve saatinde ilgili nüfus müdürlüğünde önceden hazırladığınız evraklarla birlikte hazır bulunmalısınız.
Memur hazırladığınız evrakları ve fotoğrafınızı teslim alıp, daha önceden parmak izi vermediyseniz parmak izi işleminizi de yapıp başvurunuzu aldığına dair forma imza attıracak. Bu aşamada cep telefonunuzu, pasaportunuzun teslim edileceği adresi ve o adreste bulunmamanız halinde pasaportunuzu sizin dışınızda kimin teslim alabileceğini de belirtmeniz gerekiyor.
5. Pasaportun teslim alınması
Nüfus müdürlüğünden yapılan pasaport başvuruları aynı anda online ortam üzerinden Ankara Gölbaşı’nda bulunan Pasaport Basım Merkezi’ne iletiliyor. Pasaportunuzun basım işlemi tamamlanıp, PTT Kargo’ya verildiği an cep telefonunuza kısa mesaj gönderiliyor.
Kısa mesajda gönderi takibi yapabileceğiniz gönderi takip numarası da yer alıyor. Pasaport kargoya verildiği andan itibaren en geç 2 iş gününde teslim ediliyor. Resmi tatil ve yoğun bayram dönemleri haricinde pasaport başvurusu ve teslimi en geç 3-4 iş günü içerisinde sonuçlandırılıyor.