Ucuz uçak bileti buldukça artık eskisinden daha sık seyahat ediyoruz. Araştırmalara göre, son yıllarda artış gösteren uçak yolculuğu ve sağlık ilişkisinde karşılaşılan sağlık sorunlarının en başında kulak rahatsızlıkları geliyor.
Özellikle de uçak inişe geçtiği sırada değişen hava basıncının orta kulak tarafından dengelenememesi uzun dönemde kalıcı işitme kaybı ile sonuçlanabiliyor. Uçuş sırasında, her üç çocuktan ikisinin, erişkinlerin ise yarısının hafif de olsa, en az bir kez kulak rahatsızlığı yaşadığı biliniyor.
Uçak Seyahatlerinde Kulak Sağlığı
Uçağa bindiğimizde ne olur?
İstanbul için örnek verecek olursak, uçağa bindiğimizde yavaş yavaş Ağrı Dağına çıkmakla eş değer bir basınca maruz kalırız. Ancak, üst solunum yolları rahatsızlığı, akut veya alerjik nezle, burun tıkanıklığı ve özellikle de sinüzit sorununuz varsa, bu durum östaki borusunun açılma fonksiyonu bozar.
Orta kulak basıncı dengeleyemez ve kulaktaki tıkanıklık hissiyle birlikte kulak zarının içeri doğru çekilmesi sonucunda kulak ağrısı ve işitme güçlüğü yaşanması kaçınılmaz olur. 16-16 bin Hz arası frekansları işiten insan kulağı, sağlıklı duyabilmek için, kulak zarının dış kulak yoluna bakan tarafındaki yani dış kulak yolundaki basınç ile kulak zarının arkasında kalan orta kulak boşluğunun basıncının aynı olması gerekir.
Yutkunma ve burnu tutup nefes verme, uçuş sırasında herhangi bir sıkıntı yaşamamak için alınabilecek en basit yöntemlerden. Ancak çok sık tekrarlamak da şiddetli baş ağrılarına neden olabildiği için birkaç kez yapılması yeterli.
Uçak yolculuklarında kimler risk grubunda?
Kulak burun boğaz uzmanlarına göre burun ve kulak yönünden sağlıklı olarak, özellikle östaki borusu tam çalışır vaziyette uçak yolculuğu yapılması gerekiyor.
- Kronik burun tıkanıklıkları ve hastalıkları, septum deviasyonu, kronik sinüzit vb.
- Kulak hastalıkları kulak kiri, kronik kulak basıncı dengesizlikleri, iç kulak fistülleri vb.
- Burun alerjisi
- Üst solunum yolu enfeksiyonları, grip, nezle vb. rahatsızlıkları olanlar risk altında bulunuyor.
Uçak yolculuğunda kulak rahatsızlığı nasıl oluşuyor?
Östaki borusundaki basıncının dengelenememesi kulakta dolgunluk, ağrı ve işitme azalmasına sebep oluyor. Östaki borusunda bu fonksiyon bozukluğu çeşitli hastalıklar esnasında daha da belirginleşiyor. İleri safhalarda şiddetli yüz ağrılarına neden olabilen sinüzit, üst solunum yolları rahatsızlıkları esnasında ‘sinüs’ adı verilen hava boşluklarının burun mukozasındaki ödem sonucu havalanamamasına yol açıyor.
Kapanan sinüsler de basınç dengelenmesine engel olarak ‘baro sinüzit’ denilen ve şiddetli yüz ağrısına yol açan bir tabloya neden oluyor. Bu tip ağrılar uçuş bittikten bir süre sonra sinüslerdeki basıncın dengelenmesiyle ortadan kalkıyor.
Ancak uçuş esnasında kulakta şiddetli acıma şeklinde ağrı oluşması yüksek ihtimalle kulak zarının arka tarafında sıvı veya kan birikmesine işaret ediyor. Böyle bir durumda bir kulak burun boğaz uzmanına danışmak gerekiyor zira, tekrarlayan tıkanık ve enfeksiyonlar orta kulaktaki kemikleri eriterek kalıcı işitme kaybına neden oluyor.
Orta kulakta basınç azalmasına bağlı olarak, sırayla gerçekleşen kulakta tıkanma, hafif ağrı, dolgunluk hissi, çınlama, baş dönmesi, tam sağırlık, kulaktan kan gelmesi görülebilir. Başlangıçta kulak zarının tam fonksiyon görememesine bağlı hafif yakınmalar olarak kendini gösteren semptomlar, zamanla kulak zarı delinmesi, iç kulak sıvısının orta kulağa akması gibi daha ciddi durumlar ortaya çıkarabiliyor.
Bununla birlikte grip veya nezle gibi durumlarda uçuşa maruz kalmak birkaç gün süren şiddetli ağrı ve kulak tıkanmasına, iç ve dış kulak iltihabı gibi sıkıntılı durumlara yol açabiliyor.
Yine kronik burun tıkanıklığı yaşayanlar potansiyel risk grubunda. Bunun dışında dış kulak yolunda tıkayıcı kulak kiri olan hastalarda veya sıkı kulaklık ile tıkaç kullananlarda ise kulak zarı arasındaki boşlukta aynı basınç problemi yaşanıyor.
