Yeşil Pasaport Nedir, Kimlere Verilir?

Yeşil pasaport, Türkiye‘de kamu kurumlarında çalışan, belirli derece görevlerde bulunan memurlara verilen pasaport çeşidi. Resmi adı hususi pasaport olan yeşil pasaport, yaygın olarak yeşil pasaport olarak biliniyor.

Yeşil pasaport taşıyan Türk vatandaşları, vizesiz seyahat edilebilen ülkelerin yanında, yeşil pasaporta vize istemeyen ülkelere de vize almadan gidebiliyor. Yeşil pasaportla dünyada 160 ülkeye vizesiz seyahat edilebiliyor oluşu büyük rahatlık.

Yeşil pasaport, birinci, ikinci ve üçüncü derece kadrolarda bulunan devlet memurlarına ya da sözleşmeli memurlara, eski bürokratlara, TBMM eski üyelerine, görev süresi boyunca büyükşehir, il ve ilçe belediye başkanları, devlet sporcuları ve belirli bir limitin üzerinde ihracat yapan firmaların temsilcilerine veriliyor.

Yeşil pasaportta derece hesabı

Yeşil pasaport başvurusunda bulunabilmek için devlet memurlarının kadro derecesi ve kıdemine bakılıyor. Devlet memurlarında en yüksek derece 1, en düşük derece ise 13. Kişinin eğitim durumu, çalıştığı kurumdaki ek gösterge oranı, yabancı dil bilgisi kıdemini doğrudan etkileyen faktörler.

Yeşil pasaport kimlere verilir?

Yeşil pasaport hakkı bulunan kişiler 5682 sayılı pasaport kanununun 14/A maddesinde şu şekilde belirtliyor:

1. TBMM eski üyeleri (kurucu ve danışma meclisi üyelerine bu sıfatları gereği yeşil pasaport verilmez).
2. Eski bakanlar
3. 1. 2. 3. derece kadroda bulunan devlet memurları ve kamu görevlileri ile emeklilik veya çekilme sebepleriyle görevlerinden ayrılmış bulunanlara,
4. 1. 2. 3. derecede kadrolara karşılık gösterilmek üzere sözleşmeli olarak çalıştırılan devlet memurları ve diğer kamu görevlileri ile emeklilik veya çekilme sebepleriyle görevlerinden ayrılmış bulunanlara,
5. Sözleşmeli olarak çalışanlardan kadro karşılıkları olmayan ancak T.C. emekli sandığı ile ilgilendirilip emekli kesenekleri 1. 2. 3. kadro derecelerden kesilmekte olan devlet memurları ve diğer kamu görevlileri ile emeklilik veya çekilme sebepleriyle görevlerinden ayrılmış bulunanlara,
6. Görevleri süresince, il ve ilçe Belediye başkanları ve ilk kademe belediye başkanları, eşleri, bu tür pasaportu almaya hakkı bulunduğu sırada vefat eden ve başkasıyla evlenmemiş eşlere
7. 18 yaşını ikmal etmemiş çocuklara ( müracaat tarihi itibariyle ay, gün ve yıl dikkate alınarak 6 aydan az olmamak kaydıyla) Kişiler yeşil pasaport alabilmektedirler.

Aile nedeniyle yeşil pasaport hakkı

Yeşil pasaport hakkı bulunan kişinin eşi ve çocukları da yeşil pasaport hakkından yararlanabiliyor. Son yapılan düzenleme ile öğrenciliği devam eden kız ve erkek çocuklar 25 yaşını doldurana kadar yeşil pasaport çıkarabiliyor.

Pasaport kanununa göre yeşil pasaport sahibi kişinin eşi ve 25 yaşına kadar çocuklarının yanı sıra yaşı kaç olursa olsun bakmakla yükümlü olduğu engelli çocuklar da yeşil pasaport hakkından yararlanabiliyor. Engelli bireyin pasaport başvurusunda tam teşekküllü devlet hastanesinden alınan sağlık kurulu raporunun belgelenmesi şart.

İhracatçılara yeşil pasaport hakkı

Son 3 takvim yılına bakılarak yıllık ortalama ihracatı 1 milyon doların üzerinde olan firmaların temsilcilerinin yeşil pasaport hakkı var. Son üç takvim yılında yıllık ortalama ihracatı 1-10 milyon dolar arasında olan firmalara 1, 10-25 milyon dolar arasında olan firmalara 2, 25-50 milyon dolar arasında olan firmalara 3, 50-100 milyon dolar arasında olan firmalara 4, 100 milyon doların üstünde olan firmaların ise 5 yetkilisine hususi damgalı pasaport veriliyor.

İhracatçıların yeşil pasaport başvurusu yapmadan önce Ticaret Bakanlığı talep formunu doldurup, bağlı bulundukları ihracatçılar birliğine gitmeleri gerekiyor.

Yeşil pasaport ne kadar süreliğine verilir?

Yeşil pasaport başvurusunda hak sahibi kişinin çalıştığı kuruma göre pasaport süresi belirleniyor. 6 aydan az, 10 yıldan çok yeşil pasaport düzenlenemiyor. Şartları karşılayan ve pasaport başvurusu yapan kişilere 10 yıllığına yeşil pasaport veriliyor. Çocukların başvurusunda ise 25 yaşta süresi dolacak şekilde düzenleme yapılıyor.

Yeşil pasaport nasıl çıkarılır?

Yeşil pasaport başvurusu için kişinin çalıştığı kurumdan pasaport başvuru evrağını doldurması, nüfus cüzdanı ya da kimlik kartı aslı, 2 biyometrik fotoğraf ve pasaport defter bedelinin yatırıldığına dair dekontla il nüfus müdürlüklerine başvuru yapması gerekiyor.

Yeşil pasaport başvuruları yalnızca il nüfus müdürlüklerinden randevu alınarak yapılabiliyor.

Yeşil pasaportun avantajları

Yeşil pasaport, Türk vatandaşlarından vize istemeyen ülkelerin yanı sıra yeşil pasaporta vize istemeyen ülkelere de vizesiz geçiş hakkına sahip. Dünyada 160 ülkeye yeşil pasaportla vizesiz seyahat edilebiliyor.

Yeşil pasaportun bir diğer avantajı da yalnızca pasaport defter bedeli ödenerek alınabilmesi. Bordo (umuma mahsus) pasaport başvurularında pasaport defter bedelinin yanı sıra pasaportun geçerlilik süresine göre harç bedeli ödeniyor. Yeşil pasaport için 2024 yılı defter bedeli olarak yalnızca 790,00 TL ödenerek işlem yapılıyor.

Yeşil pasaport ile vize başvurusu

Amerika Birleşik Devletleri, Avustralya, Yeni Zelanda, Birleşik Krallık, Ermenistan, Kıbrıs Rum Kesimi gibi ülkeler yeşil pasaporta vize istiyor. Yeşil pasaportla vize başvurusu tıpkı bordo pasaportla olduğu gibi benzer adımlarla yürütülüyor. Vize için gerekli evrakları toplayıp ilgili ülkenin konsolosluğuna ya da yetkilendirilmiş aracı kurumlara vize başvurusu yapılıyor.

Yeşil pasaportla yurt dışına seyahat edeceklerin ülkeye giriş tarihinden itibaren en az 3 aylık geçerliliği olan bir pasaporta sahip olmaları gerektiğini hatırlatmakta yarar var. Madrid’e yeşil pasaportuyla seyahat etmek isteyen annem, pasaport süresinin bitmesine 2 ay kaldığı için İstanbul’da havalimanından geri dönmek zorunda kalmıştı.

Seyahat edeceğiniz tarihle pasaportunuzun geçerlilik süresini kontrol edip, 3 aydan az süre kalmışsa mutlaka pasaportunuzu yenileyin. Yeşil pasaport yenileme işlemleri, sıfırdan pasaport çıkarmakla aynı. Eski pasaportunuz ve gerekli evraklarla il nüfus müdürlüğüne giderek yeşil pasaport yenileme başvurusu yapabilirsiniz.