Avusturya‘nın başkenti Viyana’ya yaklaşık 20 km mesafede bulunan Hinterbrühl kasabası dünyaca ünlü Seegrotte Yeraltı Gölü‘nün bulunduğu yer. Avrupa’nın en büyük yeraltı gölü bugün turistik gezilerin vazgeçilmezlerinden.
Yerin 79 metre aşağısında geçmişte kömür madeni işletmek için açılan tüneller trajikomik bir patlamanın yeraltındaki su kaynağını madene taşıması sonucunda devasa bir yer altı gölünü meydana getirmiş. Patlamanın olduğu sırada madende çalışan işçilerin büyük çoğunluğu madene bir anda dolan suyla boğularak hayatını kaybetmiş.
Oldukça dar tüneller üzerinden geçmişte inşa edilmiş demiryolunu takip ede ede yeraltına doğru ilerliyoruz. Boyu uzun olanlar olabildiğince eğilmeye çalışıyorlar. Belirli aralıklarla bir adam boyunun sığabileceği girintiler olağanüstü bir durumda yolu en kolay şekilde açabilmek adına tasarlanmış. Nefesi tıkanan, yorulan kişiler bu girintilere geçip arkadan gelenlerin önünü açabiliyor.
Tünellerin sonunda ulaşabildiğimiz görece daha geniş bölümlerde II. Dünya Savaşı’nda Naziler jet üretmeye çalışmışlar. İçerideki su özel pompalarla dışarıya çıkartılarak dış dünyadan uzak, fark edilmeden rahatça çalışılabilecek bir alan yaratılmış. Dünyanın sesten hızlı hareket eden ilk jet fabrikası olarak kayıtlara geçen bu fabrikada o döneme ait jet üretim parçaları titizlikle korunuyor. Yine maden olarak kullanıldığı dönemde ölen işçiler anısına şapel tarzı küçük anı evi ziyaretçilerin dualarını bekliyor.
II. Dünya Savaşı’nda jetlere ait tüm parçalar büyük titizlikle ve mühendislik çalışmalarla burada üretilip bütünü oluşturmak, bir başka deyişle montajlanmak adına dışarıya raylarla çıkartılıyormuş. Dünyanın ilk jet uçaklarından olan “Heinkel HE 162 Salamander” burada üretilmiş.
Mevsim ne olursa olsun, dışarıdaki hava sıcaklığı ne olursa olsun, içerideki sıcaklık 9-12 derece arasında değişiyor. Bu yüzden yazlık kıyafetlerle gelenler içeride donabilirler. Girişte dağıtılan battaniyelerle ısınabilirsiniz.
Ziyaretçilere açık müze bölümlerinden bir kat daha aşağıya inildiğinde muhteşem renkleriyle Seegrotte Gölü’ne ulaşıyoruz. Sürekli bir su akışı olduğundan içerideki suyu sabit tutabilmek amacıyla pompalar hala çalıştırılıyor. Pompaların çalıştırılmaması durumunda mağaranın suyla dolacağı ve her yerin sular altında kalacağı ihtimali oldukça yüksek. Ayrıca önümüzde işaretle gösterdikleri dev kayanın arkası önemli miktarda su barındıran yer altı suyu kaynağının merkeziymiş. Kaza ile kayanın delinmesi, patlaması veya yıkılması halinde içeride hiçbir şey kalmayacağı söyleniyor.
Oldukça güzel görünen bir kayık ile gölün üzerinde sessizce tura çıkıyoruz. Kayıktan hiç ses çıkmamasının sebebi elektrik ile çalışması imiş. İçerideki akustikten ötürü yüksek sesle çalışan bir kayık olsaydı eğer gürültüden kafayı yerdik zaten.
Su sesleri ve huzur veren görüntülerle beraber ışıklandırılan gölün üzerinde dolaşmaya devam ederken özellikle karanlık ve kapalı mekanlardan rahatsız olanların bu gölü ziyaret etmeyi başka bahara saklamaları gerektiğini söylemeliyim. İçerideki nem, rutubet ve karanlık zaman zaman rahatsız edici bir hal alabiliyor. Madenlerde çalışan insanların çalışma koşullarını aklınıza getirmek bunu anlamak için yeterli olur diye düşünüyorum.
Kazak rehberimizin gözetiminde tamamladığımız göl turunun ardından adet gereği kayıktaki rehbere herkesin 3-5 bahşiş bırakması gerekiyor. Bahşişleri de bıraktıktan sonra bu kez maden işçilerinin çalıştığı ayrı ayrı dehlizlere göz atarak kaygan ve ıslak olan zemine dikkat ederek dönüşe geçiyoruz.
Nemli, serin mağara ortamı garip duygular hissettirirken savaş döneminde burada yıllarca çalışan işçilerin sonunun boğularak ölüm olmasını düşünüyorum. Birkaç kendini bilmezin aldığı saçma sapan kararın ceremesini yüzbinlerce masum insan çekerken olanların sorumluluğunu kimsenin almaması ne kadar anlamlı.
Savaş sırasında yetiştirilemeyen jetler ancak savaşın sonunda güneşle, açıkhavayla tanışabilmişler. Fakat savaş döneminde tüm pilotlar öldüğü için bu kez jetleri kullanacak ehliyete sahip kimse kalmamış dışarıda. Nazilerin kurduğu jet karargahı jetleri üretmiş ancak savaşa bir katkı kuramadan tarihe gömülmüş böylece.
Tarihe başka bir boyuttan bakabilmek için yerin 79 metre aşağısına inmeye gerek var mı bilmem ama; bence Seegrotte Mağarası’na bir göz atın, göreceklerinize kesinlikle pişman olmayacaksınız.
