Makedonya‘nın başkenti Üsküp‘te Vardar Nehri’nin üzerinde kentin eski ve yeni bölgesini buluşturan Taş Köprü (Kamen Most), Üsküp’ün en önemli sembollerinden. Osmanlı Padişahı Fatih Sultan Mehmet Dönemi’nde 1451-1469 yılları arasında inşa edilen Taş Köprü, Üsküp’teki Osmanlı yapıları arasında en bilinenlerden.
Köprü, yaygın olarak Taş Köprü adıyla anılsa da asıl ismi Fatih Köprüsü ya da Fatih Sultan Mehmet Köprüsü. 12 ayaklı, 220 metre uzunluk ve 6 metre genişliğe sahip köprü yapıldığı dönemden günümüze birçok deprem ve savaşta zarar görmüş.
Üsküp’ün ortasından geçen Vardar Nehri’nin iki yakasını birleştiren, kentte Osmanlı izlerinin yaygın olarak görüldüğü Tarihi Türk Çarşısı ile kentin yeni yerleşim bölgesindeki Makedonya Meydanı arasındaki önemli bir geçiş noktası olan Taş Köprü, aynı zamanda Üsküp Belediyesi’nin logosunu da süslüyor. Makedonyalıların bir bölümü köprüye Vardar Köprüsü diyor.
Kimi kaynaklara göre Mimar Sinan tarafından yapıldığı belirtilen Taş Köprü, geçmişte aynı yerde bulunan Roma köprüsünün üzerine inşa edilmiş. 1555’te yaşanan büyük depremde hasar gören köprü, II. Dünya Savaşı sırasında, 1944’te patlayıcıların hedefi olmuş. Üsküp’ün kurtarılmasının ardından patlayıcılar sökülerek köprünün zarar görmesi engellenmiş.
Köprünün tam ortasında yer alan mihrap bölümü geçmişte yanlış restorasyon uygulamaları sonucunda ortadan kaybolsa da Türkiye‘nin girişimleri ile 2002 yılında yeniden yapılarak yerine konuldu. Uzun yıllar kentin iki yakasındaki ulaşımın can damarı olan Taş Köprü, 1971 yılında Goce Delcev Köprüsü’nün inşa edilmesiyle turistik bir cazibe merkezine dönüştü.
Şehrin en önemli sembollerinden biri olmasına rağmen Makedon Hükümeti’nin Üsküp 2014 Projesi ile köprü çevresindeki her iki meydana çok sayıda heykel yerleştirmesi, görkemli binalar ve Taş Köprü’nün yanı başına yeni bir köprü inşa edilmesi nedeniyle köprünün görünürlüğü büyük çapta gölgelenmiş durumda.
Makedonya’nın başkenti Üsküp’ü ziyaret edenlerin mutlaka uğradığı, üzerinde fotoğraf çekilip Vardar Nehri’ni selamladığı Taş Köprü, Balkanlardaki en güzel Osmanlı eserlerinden.
